سازه های فضایی
سازه های فضایی یا سازه فضاکار سیستم هندسی منظمی هستند. و در کنارهم تکرار شده اند. و با اتصالات مکرر این اجزا شبکه ای محکم و یکپارچه با ساختاری سه بعدی شکل می‌دهند.
که می‌توان گفت این نوع شبکه ها نمونه بسیار خوبی از سازه های سه بعدی هستند .
تعریف دیگر برای سازه های فضایی
سازه های فضاکار به آن دسته از سازه ها گفته می‌شود که دارای رفتار و عملکرد کامل سه بعدی می‌باشند، طوریکه اثر هیچ یک از سه بعد در رفتار سازه تحت تاثیر کنش های وارد شده قابل صرف نظر کردن نخواهد بود.
این سازه ها پیکر بندی می‌شوند که مسیر انتقال بارها را از راه عناصر سازه ای در سه بعد تامین می‌نمایند .
قاب های فضایی را می‌توان جهت گشودن مناطق وسیع با پشتوانه داخلی کم بکار برد. مثل خرپا ، یک قاب فضایی به دلیل سختی ذاتی مثلث پایدار است. بارهای خمشی (گشتاور های خمشی) به صورت بارهای کششی و فشاری در طول هر یک از نرده ها منتقل می‌شوند.
مزایای سازه فضایی چیست؟
مزیت های این نوع سازه فقط در هزینه اجرای سازه و آسان بودن نصب خلاصه نمی‌شود. سازه های فضاکار به دلیل داشتن روش های متفاوت و سازگار با شرایط دشوار و مشکل ساز بسیار کاربردی هستند. و رفتار مناسبی را نسبت به روش نصب خود دارند. سرعت بالای تولید اجزای این نوع سازه باعث رفع مشکلات در بخش مصالح سازه می‌شود. همچنین شرکت فضاسازه با کیفیت ترین نوع لوله و اتصالات سازه فضایی را در ایران تولید می‌کند.
سازه های فضایی به خاطر پخش شدن نیرو در جهات متفاوت از هم استحکام توام با سبکی بسیار خوبی دارد به علت استفاده زیاد از سیستم پیش ساختگی دارای سرعت ساخت و نصب بی نظیری و باور نکردنی است و به همین دلیل، صنعت ساختمان سازی نوین در جهان امروزی که در آن زندگی می‌کنیم به دنبال بکار گرفتن گسترده این سازه های سبک پر فایده در سطح های مختلف صنعتی، مسکونی و تجاری است.
ساخت سازه فضایی
از خرپای های متعدد بهم پیوسته با گره هایی با پیچ ساخته شده. سازه های فضایی به دلیل پیش‌ساخته بودن نصب و ساخت ساده‌تر دارند. در نتیجه هزینه اجرای آنها بسیار به صرفه است. به دلیل پایداری این سازه بر پایه ساختارهای هندسی از مقاومت بالایی برخوردار است. سازه فضایی و سازه فضاکار به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. اما تفاوت بسیار جزئی باهم دارند. تفاوت در آنجاست که سازه فضایی می‌تواند بخشی از سازه فضاکار باشد. به این ترتیب که سازه های فضایی غالبا در فضای بیرونی نصب می‌شوند.
اجزای سازه فضایی چیست؟
پوشش سازه فضایی و اتصالات آن همینطور جرثقیل ها در صورت نصب شدن روی سازه از اجزای سازه فضایی هستند. ولی اعضای کلی سازه فضایی شامل:
سازه فضایی تخت
ساده ترین نوع سازه فضاکار نوع تخت آن است. سازه فضایی تخت دارای ساختارهای هندسی سه ضلعی و چهارضلعی می‌شود. که ساختارها ممکن است در دو لایه موازی هم باشند. این نوع سازه برای نصب سایه بان و اجرای سقف فضایی کاربرد دارد. در نمای ساختمان ها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. اما قابل نصب برای بهبود رفتار سازه و بازسازی می‌باشد. سازه های فضا کار تخت با اینکه ممکن است به نظر نرسد دارای انعطاف پذیری بسیار خوبی است. در نتیجه در برابر بارهای کششی و فشاری رفتار مناسبی دارند.
نمونه های سازه فضاکار:
- فرودگاه استانستد در لندن.
- برج بانک چین و هرم لوور.
- مرکز راجرز توسط راجر رابی و مایکل آلن.
- پروژه Eden در کورنوال انگلستان
- گلوبن ، سوئد – قطر گنبد 110 متر.
انواع اتصالات سازه فضایی
یکی از نقاط قوت سازه های فضاکار اتصالات آن می‌باشد. زیرا هیچگونه جوشکاری صورت نمی‌گیرد. و اتصالات کاملا دقیق فشار حساب شده ای را تحمل می‌کنند. اعضای مهم برای اتصالات شامل گوی, بشقابک(مخروطی), لوله, پیچ و غلاف(اسلیو) هستند. شرکت سازه فضایی نقش جهان در اصفهان تولید کننده اعضای سازه فضا کار با کیفیت بالا می‌باشد.
سیستم های اتصال اعضای سازه فضاکار
- اتصال سیستم مرو(MERO)
- سیستم اتصال کاتروس(CATRUS)
- اتصال سیستم یونی بت(UNIBAT)
- سیستم اتصال تریودتیک(Triodetic)
این چهار روش جهت انجام اتصالات شبکه فضایی میان اعضای سه بعدی به کار می‌رود.
کاربرد سازه فضاکار
سازه های فضایی در ساختمان مدرن و بزرگ کاربرد دارند. به طور کلی این سازه ها در ساختمان هایی به کار می روند که نیاز به ستون ندارند. برای مثال این سازه ها در پارکینگ های طبقاتی، سالن ها، ایستگاه های راهن آهن، فرودگاه ها، برج های مخابراتی و … کاربرد دارند.
